سندرم خستگی مزمن

نشانه ها و علائم سندرم خستگی مزمن (CFS) با بسیاری از بیماریها مشترک است، چرا که خستگی در بسیاری از بیماری ها بروز می کند. ۱۰ الی ۲۰ درصد بیماران اغلب از خستگی شکایت می کنند.

خستگی مزمن بعد از بی خوابی، انجام فعالیت زیاد و سنگین و اضطراب روی نمی دهد، بلکه این خستگی از نوع خطرناک و بسیار شدید می باشد که با عدم فعالیت ذهنی و بدنی و استراحت رفع نمی شود. این خستگی تمام بدن را تحت تأثیر قرار می دهد و توان افراد و فعالیت بدنی آنها را کاهش می دهد. تاکنون علت بروز این سندرم مشخص نشده است. ولیکن امکان دارد در اثر انتقال ویروس و یا تضعیف سیستم ایمنی روی دهد. سندرم خستگی مزمن ممکن است پس از ایجاد یک بیماری به طور مثال سرماخوردگی و یا بعد از یک فشار عصبی شدید بروز کند. در کل افرادی که دچار این سندرم هستند، از اشخاص بیمار فعالیت کمتری دارند. این عارضه باعث کاهش فعالیت های گوناگون تحصیلی، اجتماعی، شخصی و شغلی می شود؛ لذا شخص را منزوی می کند.

علائم

افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن، مدت ۶ ماه یا بیش تر دچار خستگی شدیدی می شوند. سایر علائم این عارضه عبارتند از:

• سردرد بسیار شدید
• ضعف حافظه و ناتوانی در تمرکز
• عدم توانایی فعالیت ذهنی و جسمی
• درد مفصل (بدون تورم و قرمزی)
• سرحال نبودن
• درد عضلانیمزمن
• سرفه
• حساس شدن گره های لنفاوی زیر بغل و گردن

علائم ذکر شده در همه بیماران مبتلا به این بیماری مشاهده شده، ولی در برخی دیگر از بیماران، نشانه های دیگری هم گزارش شده که عبارتند از:

• دردناک شدن فک
• افزایش یا کاهش وزن
• دردهای شکمی، اسهال، تهوع و نفخ
• درد سینه
• عرق شبانه
• سرفه شدید
• تنفس کوتاه
• مشکلات بینایی از جمله حساسیت به نور، خشک و دردناک شدن چشم و…
• حساسیت و آلرژی به الکل، غذا، مواد شیمیایی، عطر، سر و صدا و دارو
• نامنظمی ضربان قلب و سرگیجه
• عصبانیت، افسردگی، زودرنجی و ترس

عوارض و مشکلات این سندرم در بیماران متفاوت است. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن می توانند زندگی شخصی و اجتماعی خود را دنبال کنند، ولی هستند بیمارانی که فعالیت و زندگی خود را از دست می دهند و منزوی می شوند. بیماران CFS می توانند به انواع بیماری ها مبتلا شوند، از جمله روماتیسم، تصلب و سفت شدن بافت ها، بیماری های کلیوی، بیماری های قلبی، بیماری های مزمن ریوی و غیره.

چه افرادی به این سندرم مبتلا می شوند؟

• سندرم خستگی مزمن در افراد با درآمد کمتر بیشتر بروز می کند.
• مطالعات حاکی از این است که خانم ها ۴ برابر بیشتر دچار این عارضه می شوند.
• این بیماری معمولاً در سنین ۴۰ الی ۵۹ سالگی بروز می کند، ولیکن در هر سنی امکان ابتلا وجود دارد.
• این بیماری بیشتر در بزرگسالان و کمتر در کودکان مشاهده شده است.
• این عارضه در هر قوم و نژادی امکان دارد بروز کند.

ممکن است در یک خانواده این عارضه بروز کند، ولی هیچ دلیلی برای مسری بودن آن وجود ندارد. در کل، هنوز در خصوص مسری نبودن یا بودن این بیماری بحث است.

درمان

افراد مبتلا به این سندرم لازم است یک برنامه متناوب چرخشی برای خود (در طول بیماری تا دوره بهبودی) تنظیم نمایند. چنانچه بیماری در آستانه ی بهبودی قرار داشته باشد در حدی که نشانه ها و علائم این عارضه در وی کاهش یابد، در صورتی که بیش از اندازه فعالیت کند، مجدداً دچار خستگی و افزایش علائم سندرم خستگی مزمن می شود. رعایت نکات ذیل می تواند موجب بهبود بیماران شود.

• فرد می بایست برنامه روزانه خود را زمان بندی نماید و در اوقاتی که بیشترین نیرو و انرژی را دارد، به انجام فعالیت بپردازد.
• در طول روز ورزش کند، چرا که ورزش به ذهن و جسم برای سالم زیستن کمک شایانی می کند.
• همیشه سر یک ساعت معین بخوابد.
• از فامیل یا دوست برای سلامتی خود کمک بگیرد.
• در صورتی که فردی در این عارضه دچار عدم تمرکز یا ضعف حافظه شد، هر آن چه که اهمیت دارد را روی کاغذ یادداشت کند. ممکن است مصرف برخی داروهای تجویزی توسط پزشک به بیمار در بهتر خوابیدن کمک کند که این امر نیز موجب افزایش قدرت یادگیری و تمرکز خواهد شد.

آزمایش های مورد نیاز برای تشخیص

انجام آزمایش هایی نظیر اندازه گیری تعداد گلبول های خون و سرعت ته نشین شدن آن، تست کبد و تیروئید برای تشخیص ضروری است. در صورتی که یکی از این آزمایش ها غیر نرمال باشد، نمی توان فرد را مبتلا به سندرم خستگی مزمن دانست، بلکه در این شرایط می بایست علائم دیگر را بررسی نمود.

بروز برخی از بیماری ها از جمله کم خونی، هپاتیت، سرطان، بیماری های عفونی، کم کاری تیروئید، دیابت و بیماری های عصبی و عضلانی یکی از دلایل ابتلا به این سندرم می باشد. ممکن است افراد بسیار چاق و کسانی که الکل و برخی از داروها را مصرف می کنند به این عارضه دچار شوند.

کلینیک مهر 

رادیولوژی – فیزیوتراپی – آزمایشگاه – چشم پزشکی