کم خونی

زمانی عارضه کم خونی بروز می کند که خون حاوی هموگلوبین مورد نیاز نباشد. هموگلوبین به گلبول‌های قرمز خون در عمل انتقال اکسیژن از ریه‌ها به کلیه اندام‌های بدن کمک می‌کند.

انواع کم خونی

کم خونی انواع گوناگونی دارد که هر یک به دلایل متفاوتی بروز می‌کنند که در ذیل به هر کدام اشاره شده است:

• کم خونی حاصل از کمبود آهن: (IDA) این نوع عارضه از رایج ترین انواع این بیماری به شمار می آید. فقر آهن وقتی بروز می‌کند که بدن دارای آهن کافی نباشد. بدن جهت ساختن هموگلوبین به آهن نیازمند است. این وضعیت اغلب در اثر خونریزی به علت مشکلاتی مانند پولیپ‌های روده یا سرطان روده، زخم‌های داخلی و عادت ماهانه سنگین و طولانی بروز می‌کند.
• کم خونی در اثر کمبود ویتامین یا مگالوبلاستیک : این نوع عارضه اغلب در اثر کمبود فولیک اسید یا ویتامین B-12 بروز می کند. این ویتامین‌ها موجب سالم ماندن سیستم عصبی یا خون می شوند. در این نوع نوع کم خونی بدن گلبول‌های قرمز خونی که قادر نیستند اکسیژن را به خوبی انتقال دهند، تولید می کند.
• بروز برخی بیماری‌ها : بیماری‌های خاصی وجود دارند که می‌توانند تولید گلبول‌های قرمز خونی در بدن را دچار اختنلال کنند. به عنوان مثال، اشخاص مبتلا به بیماری‌های کلیوی مخصوصاً بیمارانی که دیالیز می‌شوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند. کلیه‌های این افراد برای ترشح هورمونهای مورد نیاز جهت تولید گلبول‌های خونی فاقد توانایی بوده و در زمان دیالیز آهن از دست می‌دهند.
• بیماری‌های خونی ارثی : چنانچه در خانواده ای سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد، امکان ابتلا به بیماری های خونی در اعضای آن خانواده نیز بیشتر است. یکی از این بیماری های ارثی، بیماری کم خونی گلبول‌های داسی شکل می باشد که در این نوع بیماری به جای تولید گلبول‌های قرمز خونی طبیعی که به سادگی داخل رگ‌های خونی جریان دارند، گلبول‌های داسی شکل تولید می شوند که حرکت سختی داشته و دارای لبه‌های خمیده می باشند. این گلبول‌ها قادر نبوده در رگ‌های خونی باریک به سادگی حرکت کنند بنابراین مسیر انتقال خون به اعضای بدن مسدود خواهد شد. بدن گلبول‌های قرمز داسی شکل را از بین می برد، ولیکن قادر نخواهد بود با سرعت کافی انواع سالم و طبیعی جدیدی را تولید نماید. این امر باعث بروز کم خونی شده نوع دیگری از کم خونی ارثی تالاسمی می باشد. تالاسمی هنگامی بروز می‌کند که بدن ژن‌های خاصی را از دست می‌دهد و یا ژن‌های غیر طبیعی گوناگونی از والدین به کودک ارث می‌رسد که در شیوه تولید هموگلوبین اثرات زیان باری خواهند گذاشت.
• کم خونی آپلاستیک : نوع نادری از کم خونی بوده که زمانی بروز می‌کند که بدن به اندازه مورد نیاز گلبول قرمز تولید نکند. این امر موجب ایجاد اثرات منفی روی گلبول‌های سفید نیز خواهد بود، این عارضه ممکن است باعث بروز عفونت‌ها و خونریزی‌های غیر قابل توقف شود. این مشکل دلایل متفاوتی دارد از جمله شیوه های درمانی سرطان‌ها (شیمی درمانی و پرتو درمانی)، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی (مثل مواد مورد استفاده در بعضی پاک کننده ها یا شوینده های خانگی و حشره‌کش‌ها و رنگ ها، مصرف بعضی داروها (مثل داروهای مخصوص درمان روماتیسم مفصلی)، بیماری‌های خود ایمنی (مثل لوپوس) و عفونت‌های ویروسی که بر تراکم استخوانی اثرگذارند.

روش های درمان کم خونی

طبق روش‌های مختلفی می توان از بروز بعضی انواع کم خونی پیشگیری نمود که به چند روش درمان کم خونی در ذیل اشاره شده است؛

• مصرف غذاهای دارای آهن فراوان از قبیل ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ، مرغ، لوبیا، عدس، میوه های خشک شده، سبزیجات سبز برگ پهن مثل کلم، اسفناج و یا غلات حاوی آهن کافی.
• مصرف مواد غذایی که امکان جذب آهن را در بدن بیشتر می کند مثل آب پرتغال، کلم ، توت فرنگی و یا دیگر میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین Cمورد نیاز.
• توصیه می شود از نوشیدن چای و قهوه به همراه وعده‌های غذایی پرهیز نمایید؛ چرا که این نوشیدنی‌ها امکان جذب آهن در بدن را دشوار خواهند کرد.
• مصرف مواد غذایی حاوی فولیک اسید و ویتامین B-12 مورد نیاز.
• در خصوص مصرف داروهای رفع کم خونی حتما با پزشک خود مشورت نمایید چرا که مصرف این داروها بدون مشورت با پزشک صحیح نیست. این قرص‌ها در دو نوع فریک و فروس توزیع می‌شوند.

کلینیک مهر

رادیولوژی – فیزیوتراپی – آزمایشگاه – جراحی بینی